Yazar "Ashurov, Emomjafar" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği
    (Selçuk Üniversitesi, 2020) Acet, Hakan; Ashurov, Emomjafar; Khatır, Abdul Qahar
    Son zamanlarda, ekonomik literatür, doğrudan yabancı yatırımın (DYY) ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin araştırılması üzerine yoğunlaşmaktadır. DYY’nin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ampirik bir bakış açısından değerlendirme sorununun teorik açıdan daha tartışmalı olduğu unutulmamalıdır. Eğer literatüre bakacak olursak son yıllarda bu konu hakkında uygulamalı çalışmalar çok olmuştur ve bu çalışmaların değişkenlik göstermektedir. Bazı araştırmacılar DYY'nin ekonomik büyüme üzerindeki olumlu etkisini not ederken, diğerleri de bu değişkenler arasında olumsuz bir ilişki bulmuşlardır. Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) Orta Asya ülkelerinde (Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan) giderek ekonomik büyüme için önemli bir kaynak olmuştur. Bu nedenle, bu çalışmada Orta Asya ülkelerinde doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Bu çalışmada yapılan analiz için 2001-2016 yıllarına ait veriler kullanılmıştır. Analiz, Panel veri analizi ile yapılmıştır. Veriler Dünya Bankası veri tabandan ve UNCTADSTAT’dan alınmıştır. Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasında ilişkini olup olmadığını belirtmek için yapılmıştır. Eğer bu değişkenler arasında ilişki varsa, ilişki nasıldır; pozitif mi, negatif mi? Bu çerçevede çalışmamızda ilk olarak değişkenlerimizin durağın olup olmadığını görmek için Birim kök testi uygulanmıştır. Değişkenlerimizin durağın olduğunu tespit ettikten sonra sırayla ilk olarak VAR modelinin gecikme testi, sonra VAR model kararlılık testi, Panel VAR Granger Nedensellik / Blok Dışsallık Wald Testleri, Varyans araştırması testi ve OLS gibi testleri uygulandık. Gecikme uzunluğu seçim kriterleri modelinin sonuçlarına göre, SC'nin ilk gecikmedeki en küçük değere sahip olması nedeniyle ikinci gecikmeyi seçtik. Panel VAR Granger Nedensellik / Blok Dışsallık Wald Testleri ile elde ettiğimiz sonuçlara göre doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasında çift nedensellik ilişki bulunmaktadır. Varyans araştırması yöntemine göre, GSYH onuncu dönemde kendisinden %90 kaynaklanırken %10 DYY’dan kaynaklanmaktadır. Ayni şekilde DYY onuncu dönemde %84 kendisinden %16 ise GSYH’den kaynakladığını görülmektedir. OLS test sonuçlarına göre, DYY'nin GSYİH üzerindeki etkisi pozitif olup, doğrudan yabancı yatırımlardaki yüzde bir artış -P değeri 0 olduğu için- GSYH’yi yüzde 0,78'i gibi önemli ölçüde arttırmaktadır.