Yazar "Gürbüz, İrem" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim
    Öğe
    Osmanlı’da vasilik kurumu: Konya örneği
    (2018) Muşmal, Hüseyin; Gürbüz, İrem
    Yetim, öksüz, hasta, yaşlı, mecnun ve müsrif gibi ehliyetsiz kişiler,hayatlarını idame ettirebilmeleri, haklarından faydalanabilmeleri ve zorduruma düşmemeleri için hukukî ve malî temsile ihtiyaç duymaktadır.İslâm hukukunda himaye edilmesi zorunlu kılınan ve hakları üzerindeehliyet sahibi olmayan bu kişilere genel olarak hacir denilmektedir.Kişiler, yaş ve sağlık durumları ile mali yetkinliklerine göre iki farklışekilde hacir altına alınmaktadır. Buna rağmen hukukî ve malî temsilaçısından eşit kabul edilen hacirlerin, yaş ve sağlık durumlarına göreşahsî bakım ve gözetime ihtiyaç duydukları aşikârdır. Çalışmamızınhazırlanmasında, Osmanlı döneminde vesâyet altındaki hacirler ile ilgiliKonyaŞer’iyyeSicilleri’neyansıyançeşitlitutanaklardanfaydalanılmıştır. Öncelikle, 1640-1740 yılları arasına tarihlenensicillerdeki örneklerden yetimler, öksüzler ve gözetime muhtaç olan diğerhacirlerin bakımı, muhafazası ve ihtiyaçlarının karşılanması hususundanasıl bir yöntem izlendiği sorgulanmıştır. Ayrıca Osmanlı’da vasîlikkurumunun incelenmesi amacıyla; “Osmanlı vesâyet uygulaması, İslâmhukukundaki uygulamadan farklı mıdır? Bu dönemde hacirlerinkorunması aileye mi, devlete mi aittir? Haciri koruyacak olan kişi veyakurumun hangi özelliklere sahip olması gerekir? Muhafaza ile görevlikişilerin yükümlülükleri nelerdir? Hangi şartlarda kişi, korunma altınaalınır? Hacirin, bakım ve gözetimi süresince masrafları nasıl karşılanır?”gibi sorulara cevap aranacaktır. Bu soruların cevaplanması amacıylafıkıh kitapları, fetvâ kitapları, ayet ve hadislerden istifade edilerek şer’iyyesicillerinde yer alan örneklerle uygulamanın ne olduğu, teorideki vepratikteki durumunun nasıl olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Şer'iyye sicillerine göre 1650-1750 yıllarında Konya'da çocuklar ve yetimler
    (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018-06-22) Gürbüz, İrem; Muşmal, Hüseyin
    Tarih boyunca çocuklar, toplumun en zayıf kesimini oluşturmuşlardır. Bu durum onların, haklarının ihlal edilmesine ve hor görülmelerine neden olurken dolaylı olarak da, fiziksel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz yönde etkileyerek topluma kazandırılmalarına engel oluşturmuştur. Bu hususta İslâm hukuku, bireye verdiği önem ile çocuğun bedensel ve ruhsal gelişimini, bunun yanı sıra da haklarını koruma altına almaya çalışmıştır. Osmanlı Devleti de, fıkıhtaki hüküm ve uygulamalardan yola çıkarak çocuğun her açıdan korunması için uğraşmıştır. Fakat çocukla ilgili mevcut çalışmaların Tanzimat Fermanı'ndan sonra olması nedeniyle Osmanlı Devleti'nin klasik döneminde çocuğun toplumdaki konumu ve çocukla ilgili İslâm hükümlerinin ne derece uygulandığı hususu belirsiz kalmıştır. Dolayısıyla bu tez çalışmasında, çocuğun İslâm ve Osmanlı hukukundaki hakları, bakımı, himâyesi, çocuğa yönelik işlenen suçlar ve sicillere yansıyan çeşitli konular incelenerek Konya örneği üzerinden Osmanlı toplumunda çocuğun konumu ve hukukî durumu tespit edilmeye çalışılacaktır.