Bazı organik bileşiklerde ışınlama ile oluşan radikallerin ESR analizi

Bu tezde biyolojik önem taşıyan cholesteryl caprylate molekülünde radyasyonun oluşturduğu hasarlar EPR spektroskopik tekniği kullanılarak incelenmiştir. Toz halde satın alınan örnekler laboratuarda kristallendirilmiş ve 60Co gama kaynağıyla 110 kGy doz alacak şekilde ışınlanmıştır. Cholesteryl caprylate tek kristallerinin EPR spektrumları JEOL JESFA-300 EPR spektrometresi ile kaydedilmiştir. Işınlama öncesi diyamanyetik özellik taşıyan moleküller ışınlama sonrası paramanyetik hale gelmiştir. Tek kristalin EPR spektrumları birbirine dik üç eksende 10o aralıklarla, farklı mikrodalga güçlerinde ve farklı sıcaklıklarda alınmıştır. Anizotropik özellik taşıyan spektrumlar ve cholesteryl caprylate molekülünün kimyasal yapısı göz önüne alınarak ışınlanmış örneklerin yapısında kararlı R-ĊH3αCHβCH2γ radikali oluştuğu tespit edilmiştir. Spektrumlardan radikalin spektrokopik yarılma çarpanı değerleri (g-değeri) ve çiftlenimsiz elektron ile çekirdekler arasındaki aşırı ince yapı etkileşmesinin parametresi olan aşırı ince yapı sabitleri elde edilmiştir. Ayrıca radikal için simulasyon yapılarak deneysel spektrumla uyum gözlenmiştir. Bu tez çalışması bir cholesteryl türevi olan ve insan yaşamında öneme sahip cholesterol caprylate molekülünde radyasyonun oluşturduğu kararlı paramanyetik merkezin gösterilmesi açısından önem taşımaktadır.

In this thesis, irradiation damages formed in cholesteryl caprylate molecules having biological significance have been investigated using EPR Spectroscopic Technique. Powder samples purchased were crystallized in our laboratory, and irradiated with 60Co gamma source to be exposed 110 kGy doses. Single crystals being diamagnetic became paramagnetic after irradiation. EPR spectra ofcholesteryl caprylate single crystals were recorded with 10o intervals at the each axis of the three perpendicular laboratory axis system at various microwave powers and temperatures. When they were taken into account that anisotropic properties of the spectra and chemical structure of cholesteryl caprylate molecule, stable. R-ĊH3αCHβCH2γ radical has been identified to form in structures of samples irradiated. Spectroscopic splitting factor of the radical (g-value) and hyperfine structure constant which is being parameter of interactions between unpaired electron and nuclei have been evaluated from the spectra. Also it has been observed that spectrum which is performing simulation is compatible with experimental spectrum. This study is important in terms of indicating stable paramagnetic center formed aid of radiation in the cholesteryl caprylate molecule having importance in human life.