Kanser hastalarına bakım veren bireylerde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Amaç: Bu çalışmada Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Tıbbi Onkoloji bölümüne başvuran kanser hastalarının bakım verenlerinin yaşam kalitesinin değerlendirilmesi amaçlandı. Yöntem: Bu çalışmaya Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde 15.03.2022 ile 30.06.2022 tarihleri arasında görev yapan gönüllü 300 hasta ve bakım vereni dahil edildi. Yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanan ankette 38 sorudan oluşan Sosyodemografik Bilgi Formu, ECOG performans durumu ve Kanser Hastalarına Bakım Veren Bireylerde Yaşam Kalitesi Ölçeği (CQOLC) katılımcılara uygulandı. Bulgular: Çalışmada yer alan 300 bakım verenin %51,0'ı (n=147) kadın, %49,0'ı (n=153) erkekti. Bakım verenlerin ortanca yaşı 44'tü. Bu çalışmada bakım verenlerin %76,7'si (n=230) evli, %23,3'ü (n=70) bekardı. Bakım verenlerin %29,3'ü (n=88) düşük gelirli, %59,0'ı (n=177) orta gelirli, %11,6'sı (n=35) ise yüksek gelirliydi. Çalışmada yer alan 300 kanser hastasının %57,7'si (n=173) kadın, %42,3'ü (n=127) erkekti. Kanser hastalarının ortanca yaşı 60,5'ti. Kanser hastalarının %24,0'ının (n=72) tek bakım vereni varken, %76,0'ının (n=228) iki ve daha fazla bakım vereni vardı. Kanser hastalarının %15,7 si (n=47) akciğer kanseri, %21,0 'ı (n=63) meme kanseri, %28,0'ı (n=84) gastrointestinal kanser, %12,0'ı (n=36) jinekolojik, %8,7'si (n=26) genitoüriner kanserler, %6,3'ü (n=19) baş-boyun kanserleri, ve %8,3'ü diğer kanserleri bulundurmaktaydı. Kanser hastalarına % 32,3'ü (n=97) eşi, %42,8'i (n=140) çocuğu, %5,0'ı (n=15) kardeşi, %5,3'ü (n=16) gelini damadı, %3,3'ü (n=10) ebeveyni, %7,3'ü (n=22) diğer yakınları bakım vermekteydi. Kanser hastaları ECOG Performansları değerlendirildiğinde; %9,0'ı (n=27) asemptomatik, %34,0'ı (n=102) semptomatik fakat tamamen ayakta, %20,0'ı (n=60) semptomatik %50'den daha az yatakta, %29,3'ü (n=88) semptomatik %50'den daha fazla yatakta, %7,7'si (n=23) yatağa bağımlıydı. Yüksek gelire sahip bakım verenlerde düşük gelirli bakım verenlere göre yaşam kalitesi puanı daha yüksekti (p=0,004). Kanser hastasına tek başına bakım verenlerin yaşam kalitesi puanları kendisinden başka bakım veren bulunanlara göre daha düşüktü (p<0,001). Kanser hastalarının ECOG performans durumu kötüleştikçe bakım verenlerin yaşam kalitesi puanlarının azaldığı saptandı (p<0,033). Sonuç: Kanser hastalarının tedavisine odaklanılırken bakım verenlerin ihtiyaçları gözden kaçabilmektedir. Bu süreçte bakım verenler kendi ruh ve beden sağlıklarını ikinci plana atabilmektedir. Bakım verenlerin yaşam kalitesi yönüyle yakından takip edilmesi, profesyonel destek ihtiyacı olan bakım verenlere zamanında gereken desteğin verilmesi sağlanmalıdır. Hastaların tedavi sürecinin birçok safhasında yer alan bakım verenlerin hastalıkla baş etme yöntemleri ve karşılaşılabilecekleri olası sorunlar ile ilgili bilgilendirici eğitimler verilmesi önerilmektedir.

Aim: In this study, it was aimed to evaluate the quality of life of caregivers of cancer patients who applied to the Department of Medical Oncology at Selcuk University Faculty of Medicine. Matherial and Method: This study included 300 volunteer patients and caregivers who worked at Selcuk University Faculty of Medicine between 15.03.2022 and 30.06.2022. Sociodemographic Information Form consisting of 38 questions, ECOG Performance Status and Quality of Life Scale for Caregivers of Cancer Patients (CQOLC) were applied to the participants in the questionnaire applied by face-to-face interview method. Results: Of the 300 caregivers in the study, 51.0% (n=147) were female and 49.0% (n=153) were male. The median age of caregivers was 44. In this study 76.7% (n=230) of the caregivers were married and 23.3% (n=70) were single. Of the caregivers, 29.3% (n=88) were low-income, 59.0% (n=177) were middle-income, and 11.6% (n=35) were high-income. Of the 300 cancer patients included in the study, 57.7% (n=173) were female and 42.3% (n=127) were male. The median age of cancer patients was 60.5 years. While 24.0% (n=72) of cancer patients had a single caregiver, 76.0% (n=228) had two or more caregivers. In this study, 15.7% (n=47) of the cancer patients were lung cancer, 21.0% (n=63) breast cancer, 28.0% (n=84) gastrointestinal cancer, 12.0%' 1 (n=36) gynecological, 8.7% (n=26) genitourinary cancers, 6.3% (n=19) head and neck cancers, and 8.3% other cancers. Of cancer patients, 32.3% (n=97) had spouse, 42.8% (n=140) had children, 5.0% (n=15) had siblings, 5.3% (n= 16) son-in-law, 3.3% (n=10) parents, 7.3% (n=22) other relatives were providing care. When the ECOG Performances of cancer patients are evaluated; 9.0% (n=27) asymptomatic, 34.0% (n=102) symptomatic but fully standing, 20.0% (n=60) symptomatic Less than 50% in bed, % More than 50% of 29.3 (n=88) were symptomatic and 7.7% (n=23) were bedridden. High-income caregivers had higher quality of life scores than low-income caregivers (p=0.004). The quality of life scores of those who provided care to a cancer patient alone were lower than those who provided other caregivers (p<0.001). As the ECOG Performance Status of cancer patients worsened, caregivers' quality of life scores decreased (p<0.033). Conclusion: While focusing on the treatment of cancer patients, the needs of caregivers may be overlooked. In this process, caregivers can put their mental and physical health in the background. Caregivers should be closely monitored in terms of quality of life, and timely support should be provided to caregivers who need professional support. It is recommended that the caregivers, who are involved in many stages of the treatment process of the patients, provide informative trainings on the methods of coping with the disease and possible problems they may encounter.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kanser, Hasta, Bakım Veren, Yaşam Kalitesi, Cancer, Patient, Caregiver, Quality of Life

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Çelik, İ .(2023). Kanser hastalarına bakım veren bireylerde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. (Uzmanlık Tezi). Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Konya.