Hayvansal ürün üretimi ve devlet destekleri arasındaki ilişki: Türkiye üzerine zaman serisi incelemesi

Çalışma hayvansal ürün üreticilerine verilen devlet destekleri ile ürünlerin üretim miktarıarasındaki ilişkiyi süt ve dana eti örneğinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçlaTürkiye için, 1986-2016 yılları arası veriye dayanarak süt ve dana eti için ayrı ayrıdenklemlerle hata düzeltme modelleri tahmin edilmiştir. Eşbütünleme ilişkisinden kısadönem Granger nedensellik ilişkilerine bakıldığında, süt üretim denkleminde değişkenlerarasında istatistiksel olarak anlamlı bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır. Dana etiüretim denkleminde ise tüm değişkenler arasında çift yönlü Granger anlamda nedensellikbulunmuştur. Uzun dönem katsayılar incelendiğinde, süt üretim seviyesi ile piyasa fiyatfarklılaşması arasında negatif, üretici destekleri ile pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Öteyandan dana eti üretimi ile piyasa fiyat farklılaşması arasında pozitif ancak üreticidestekleri ile negatif bir ilişki bulunmaktadır. Bulgular gerek parasal üretici destekleriningerekse de parasal destek dışındaki dış ticaret düzenlemesi gibi politikaların ürün türünegöre farklılaştırılması gerektiği düşüncesini desteklemektedir. Jel Kodu: Q10, Q18, Q28,H20

The aim of the study is to examine the relation between the amount of production oflivestock products and the government support given to producers of animal products inthe case of milk and beef meat. For this purpose, the error correction models for milk andbeef meat were estimated for Turkey based on the data over 1986-2016. When looking atthe short-term Granger causality from the cointegration relation, there was no statisticallysignificant causality relation between the variables in the milk production equation, whilebidirectional Granger causality was found among all variables in the beef meatproduction equation. Considering long-term coefficients are examined, there is a negativerelationship between milk production level and market price differentiation, and there is apositive relationship with producer supports. On the other hand, there is a positiverelationship between beef production and market price differential, but a negativerelationship with producer supports. Findings support the idea that policies such asmonetary producer supports as well as custom regulations beyond monetary supportsshould be differentiated according to product types. Jel Codes: Q10, Q18, Q28, H20